تعمیر سازه های بتنی ذخیره آب

این بخش از فصل 9 به تعمیر سازهای موجود که برای چند سال مورد استفاده قرار گرفته اند بدون وارد نمودن هیچ نوع سازه جدید می پردازد. بهرحال، هنگامی که هدف، شناسایی عیوب و تعمیرات می باشد، لازم است که گاهی نیازهای استاندارد سازه های جدید که راهنمایی را فراهم می نمایند نیز مد نظر قرار گیرند. گرچه بعضاً دیده شده که تعدی هایی از این راهنما صورت می گیرد. دلیل متعارف بررسی شرایط یک سازه ذخیره آب این است که تراوش به عنوان یک حقیقت یا آنچه جای شک دارد، شناخته شده است. بهرحال در مورد مخزن های نگهداشت مایعاتی بجز آب، نظیر مخازن فاضلاب، مخازن تحزیه لجن و مخازن دوغاب ممکن است خسارتی به قسمت داخلی مخزن در اثر حمله شیمیایی مشاهده گردد.

تراوش ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1.     به سمت خارج سازه

2.    به سمت داخل سازه

3.    ترکیبی از موارد (1) و (2)

1-1-    بررسی ها

بررسی می بایست بر اساس توصیه های اساسی ساختمانهای بتنی ارائه شده در فصل 4، اما با برخی موارد اضافه شده مهم انجام گیرد. مسیر بررسی ها ممکن است به صورت زیر خلاصه گردد:

1.    جمع آوری اطلاعات در دسترس در خصوص سازه، مثلاً عمر، روش ساخت، نوع مایعی که نیاز به نگهداری دارد (آب آشامیدنی، فضولات صنعتی، فاضلاب، لجن و ...).

2.    بررسی اولیه بر اساس اطلاعات بدست آمده از بند (1) بالا.

3.    جهت بررسی حمله شیمیایی محتمل، آزمایش چشمی بتنی که در تماس با مایع ذخیره شده
می باشد،

4.    ارزیابی مقدماتی میزان تراوش در صورتی که نقاط تراوش قابل رویت باشند. در سازه های خاص، نفوذ از آب زیر زمینی و/ یا تراوش از سقف ممکن است رخ دهد.

اطلاعات بدست آمده از بندهای (1) تا (4) بالا می بایست مهندس را قادر سازد تا پیشنهاد خود را جهت بازرسی و بررسی دقیق تنظیم نماید.

موضوعاتی که احتمالاً نیاز به توجه دارند، شامل موارد زیر می باشد:

1.    تراوش از مایع ذخیره

2.    نفوذ از آب زیر زمینی/ یا تراوش از سقف

3.    حمله شیمیایی به بتن توسط مایع ذخیره

شکل 9-1 نتایج بدست آمده از پیمایش رادار ضربه ای در یک استخر شنای بزرگی که در دهه 1930 ساخته شده، نشان می دهد و پیمایش مذکور به منظور تعیین جزئیات ساخت از نقطه نظر ترک خوردگی جدی بدنه استخر انجام گرفت.

این پیمایش به طور موفقیت آمیزی ضخامت دیواره ها و کف و نیز موقعیت و آرایش آرماتورها و محل حفره های زیر کف را تعیین نمود و از این رو با دقت به دلایل عمده ترک اشاره کرده است.

1-1-1- آزمایش تعیین تراوش (افت مایع)

میزان تراوشی که قابل تحمل است، به فاکتورهایی بستگی دارد که عمده آنها به قرار زیر می باشند:

1.    حجم از دست رفته به صورت درصدی از حجم ذخیره

2.    نوع مایع ذخیره شده

3.    اینکه تراوش قابل رویت است (در برجی از آب) یا غیر قابل رویت (در مخازن ذخیره زیرزمینی)

می بایست به خاطر داشت که هیچ سازه بتنی به صورت "بطری سربسته" نخواهد بود مگر اینکه با غشای ضد آب پوشانده شود. در خصوص برج های آبی که سازه های بسیار واضحی هستند، حتی قطعات رطوبت نیز نمایان می شوند که اغلب با رشد قارچ ها تغییر شکل می یابند.

تجربه من این است که تهیه یک غشای ضد آب بر روی قسمت داخلی مخزن محتاطانه خواهد بود.

در خصوص سازه های جدید، نیازمندیهای کمیسیون مقداری افت آب را می پذیرد. کد عملی مربوطه BS 8007:1987 تحت عنوان کد عملی برای طراحی سازه های بتنی ذخیره مایعات آبی بوده که شامل توصیه هایی در خصوص ارزیابی افت آب قابل قبول تحت شرایط دقیق آزمایش در سازه های جدید می باشد.